استان همدان یکی از مناطق باستانی ایران زمین است. مرکز این استان شهر باستانی همدان ، که توسط پادشاه مادها دیوکس تاسیس شد به نام همگتانه معروف بود. در ۵۵۰ پیش از میلاد، کوروش بزرگ پادشاه ماد را شکست داد و هگمتانه را به عنوان پایتخت خود تعیین کرد و در زمان اشکانیان هگمتانه پایتخت تابستانی بود. آب و هوای خوش كوهستانی همدان كه ناشی از طبیعت غنی آن است، گردشگران بسیاری را جذب خود می كند. چه تا به حال به همدان سفر كرده باشید یا نه، احتمالا تا كنون اسم غار علیصدر به گوشتان خورده است. این غار یكی از جاذبه های گردشگری شناخته شده و جهانی همدان است.
این استان به دلیل سابقه و تمدن کهن خود از نظر آثار باستانی یکی از رتبه های برتر ایران محسوب می شود و همواره مورد توجه گردشگران و باستان شناسان بوده است جالب است بدانید آرامگاه استر و مردخای که یکی از مقدس ترین مکانها برای یهودیان است نیز در این استان قرار دارد. همچنین لازم به ذکر است از هزاره دوم قبل از میلاد همدان قابل سكونت بوده است.
مطمئنا دیدن از قدیمی ترین شهر ایران ، اولین پایتخت امپراتوری مادها ، محل زندگی شاعران و مشاهیر فرهنگی ، نان سنتی کماج و ده ها مکان دیدنی و تاریخی همراه با صنایع دستی مشهور مانند چرم ، سرامیک و فرش سفری دلپذیر و فراموش نشدنی برای شما رقم می زند.
مقبره استر و مردخای ،یکی از مهمترین زیارتگاههای یهودیان ایران و جهان است. وجود این زیارتگاه عامل مهمی در شکل گیری و تداوم جامعه یهودیان در همدان است و به عنوان یکی از آثار میراث فرهنگی ایران به ثبت رسیده است. این ساختمان تاریخی به قرن دوم میلادی برمی گردد.
گنبد روی آرامگاه از سبک بناهای اسلامی اقتباس شده است و در ساخت آن مصالح ساختمانی سنگ و آجر در قرن سوم هجری به كار رفته است. علاوه بر این ، یهودیان از زمین های اطراف آن به عنوان قبرستان نیز استفاده می كردند.
بر اساس روایتی تاریخی ، خشایارشاه با دختری یهودی به نام استر ازدواج کرد که برادرزاده مردخای بود. در همین حال ، مردخای با کمک استر از كشتار یهیودیان توسط خشایارشاه اول جلوگیری كردند. از آن زمان، یهودیان مراسم سالگرد نجات از قتل عام خود را در این مقبره برگزار می کنند.
مقبره استر و مردخای
گنج نامه مقصدی است که نمی توانید از دست دهید. گنجنامه مكانی جذاب است كه در آن مجموعه ای از کتیبه های نوشته شده به خط میخی در سه زبان فارسی باستانی ، عیلامی و بابلی وجود دارد.
قدمت گنج نامه به دوران پادشاهان هخامنشی داریوش اول (۵۲۱-۴۸۵ پیش از میلاد) و خشایارشاه اول (۴۸۵-۶۵ قبل از میلاد) باز می گردد، کتیبه ها ابتدا توسط نقاش و باستان شناس فرانسوی به طور مفصل مورد مطالعه قرار گرفت .
آبشار گنجنامه به ارتفاع ۹ متر است كه در زمستان به محلی محبوب برای یخ نوردی تبدیل شده است. همچنین،با سفر یك روزه به قله الوند در این ناحیه می توانید از پیاده روی در محیطی آرام و در کنار کوه الوند لذت ببرید. مجموعه گنجنامه در کنار کتبیه های هخامنشیان شامل قسمت های تفریحی مختلف از جمله شهربازی، تله کابین گنجنامه، سورتمه ریلی، غار آکواریوم و غیره می شود.
گنج نامه
بسیاری از گردشگران با بازدید از شهر زیرزمینی مخفی در جنوب غربی ملایر همدان در منطقه سامن شگفت زده می شوند. این شهر به طور كل از سنگ های تراشیده شده با دست انسان ساخته شده است و در عمق ۳ تا ۶ متری زمین در ۱۳۰ تا ۱۶۰ پیش از میلاد واقع شده است. باستان شناسان هسته اولیه آن را متعلق به دوره اشکانی می دانند که به صورت مخفی یا زیرزمینی ساخته شد و بعداً به عنوان قبرستان مورد استفاده قرار گرفت.
این شهر زیرزمینی یکی از بناهای منحصر به فرد در ایران است كه در میراث ملی ایران به ثبت رسیده است.در حال حاضز سازمان میراث فرهنگی این مكان را به خانه های بومگردی تبدیل كند.
شهر زیرزمینی سامن
غار علیصدر غاری عظیم و پر از آب در در شهرستان کبودرآهنگ در ۷۰ كلیومتری همدان واقع شده است و گان می رود قدمت آن به دوران ژوراسیک دوران یعنی ۱۳۶ میلیون سال قبل برمی گردد.
گشت و گذار با قایق در هزارتوی غار ، جزایر زیرزمینی و نقش های سنگی ، نقاشی های عجیب و غریب، قندیل های رنگی،اسمی الله و کشتی های به جامانده و وراونه از دوران ماقبل تاریخ را خواهید دید.دمای هوا در تمام فصول سال در تنهاترین غار تالابی ایران ثابت است و فاقد حیات جانوری است.همچنین،این غار حدود ۲۰۰۰ متر و طولانی‌ترین مسیر قایقرانی را دارد و یکی از طولانی ترین سفرهای زیرزمینی در جهان است.
غار علیصدر
ابن سینا یکی از دانشمندان و نوابغ مشهور ایران و جهان است که آثار وی ، به ویژه دائرالمعارف پزشکی آن ، به چندین زبان ترجمه شده و سالها در معتبرترین دانشگاه های جهان تدریس می شود. این دانشمند دارای آثار برجسته و دانش عمیقی در زمینه علوم مختلف از جمله فلسفه ، ریاضیات ، پزشکی ، علوم طبیعی ، علوم غیبی ، موسیقی و روانشناسی است و ۴۵۰ کتاب در زمینه های مختلف ، عمدتا پزشکی و فلسفه تألیف کرده است. ابن سینا به عنوان یکی از بزرگترین متفکران و دانشمندان پزشکی است. این بنای تاریخی توسط معمار بزرگ ، هوشنگ سیحون ساخته شده است. این بنا با الهام از گنبد قابوس ( شاهکار معماری در تاریخ اسلام ایران) ، طراحی شده است.
جاذبه های گردشگری همدان – مقبره ابن سینا
ثپه هگمتانه )اکباتانا) و موزه آن در ۵۵۰ سال قبل از میلاد کوروش بوده است و مکانی است که نباید در طول اقامت خود در همدان از دست دهید. این تپه در زمان اکباتانا یکی از تأثیرگذارترین شهرهای جهان بود.این شهر باستانی اولین پایتخت آریایی ها و قدیمی ترین تمدن بشری بود و در مقایسه با شهرهای باستانی آتن در یونان و روم در ایتالیا و شوش در خوزستان ، یکی از معدود شهرهای باستانی جهان است که هنوز پابرجامانده است. هگمتانه بزرگترین محوطه باستانی به شكل هندسی در ایران است ، كه خانه های آن پشت سر هم و به صورت عمودی ساخته شده اند.
در موزه آن بسیاری از اشیاء هخامنشی ، ساسانی و مادی را خواهید دید و نشانگر هویت و پیشینه تاریخی ایران در زمان مادها، هخامنشیان و حکومت اشکانیان بوده است.
هگمتانه
بابا طاهر شاعر دو بایتی ایرانی در اواخر قرن ۴ تا اواسط قرن ۵ هجری قمری (قرن ۱۱ میلادی) است كه در زمان سلجوق طغرل می زیسته است. اطلاعات کافی از خانواده و زندگی بابا طاهر در دست نیست. مقبره بابا طاهر به دوره سلجوقی باز می گردد و اكنون مرمت شده است.این اثر تاریخی در میراث ملی ایران به ثبت رسیده است.
آرامگاه بابا طاهر
آرامگاه حیقوق یکی از پیامبران بنی اسرائیل است که حدود ۷۰۰ سال قبل از میلاد زندگی می کرد و نگهبان معبد بزرگ یهودیان در اورشلیم بود. طبق روایتی ، کوروش پادشاه همه اسرای یهودی را آزاد کرد.
بعد از این حیقوق به ایران مهاجرت کرد و در شهر تویسرکان ساکن شد و آرامگاه آن در همدان ساخته شد و امروزه یکی از قدیمی ترین آثار تاریخی ایران با قدمت بیش از ۹۰۰ سال به شمار می آورد. بنای این مقبره مربوط به دوران سلجوقیان است و از دور شبیه یک برج دایره ای با سقف مخروطی است. مقبره با ۱۲ متر ارتفاع از زمین به شکل چهار گوش و به شکل هشت ضلعی درست شده است.
مقبره حیقوق نبی
با سفر به همدان اگر از ارامگاه بابا طاهر دیدن كردید یك سری هم به امامزاده هادی كه در كنار آن بزنید. این امامزاده بنای تاریخی با ثبت ملی است.
این پل بر روی رود آبشینه با ۴ دهانه با قوس جناغی و دایره ای از ساروج و سنگ ساخته شده است. در دوران صفویه این پل برای رفت و آمد و استفاده از آب رودخانه در زمان خشكسالی در نظر گرفته شده بود.با دیدن از این پل تاریخی می توانید از تالاب بشینه و سد اكباتان دیدن كنید.
پل آبشینه
در محوطه شیر سنگی همدان گورستان پارتی در اواخر دوره هخامنشی حدود ۲۰۰سال مورد استفاده بوده است .این گورستان شامل گورستان اسلامی و یک گورستان دوره ساسانی است كه سه روش تدفین در آن بیانگر جریانات مذهبی متفاوت واستفاده ویا عدم استفاده از تابوت در تدفینها بوده است كه بیانگر وضعیت اقتصادی اقشار جامعه آن روزگار بوده است .
